Bewust licht in fotografie

De combinatie van flitskracht en LED-subtiliteit

Zestien jaar geleden begon ik mijn fotografische reis door me vast te houden aan flitslicht – als het enige zekere punt in de onbekende wereld van fotografie. Daglicht boezemde me angst in. Ik begreep de richting niet, de kleurtemperatuur niet, noch de veranderlijkheid ervan. Het voelde wild, onvoorspelbaar en zonder de controle die ik als beginnend fotograaf zo hard nodig had.

Met een camera in mijn hand en een enorme ambitie om iets bijzonders te creëren, was ik op zoek naar zekerheid – en die zekerheid bood toen alleen de flits. In een kleine studio bij Igor in Krakau, waar ik mijn eerste stappen zette, was flits alles. Het gaf vorm aan mijn beelden. Ik stelde het licht in, flitste, controleerde het histogram. Soms was het resultaat geweldig, soms volledig mislukt – maar ik had tenminste het gevoel dat ik er controle over had.

Daglicht? Ik vermeed het als de pest. Het leek banaal, instabiel, te “gewoon”. Ik geloofde dat een echte professional uitsluitend met flitslicht werkt en dat alles daarbuiten een compromis is. Vandaag weet ik dat het eerder een vlucht was voor het onbekende, voor risico, voor licht dat je niet volledig kunt beheersen – vooral aan het begin van je fotografische reis.

Mijn eerste commerciële shoots bestonden voornamelijk uit zakelijke portretten en brandingfoto’s, volledig gerealiseerd met flitslicht. Ik richtte me op techniek: afstand, invalshoek van het licht, synchronisatie, Lee-kleurfilters, en telkens stelde ik het licht exact hetzelfde in. Ik voelde me een beeldarchitect die een scène vanaf nul opbouwt. En hoewel de resultaten steeds beter werden, ontbrak er iets – adem, leven, die zachtheid die natuurlijk licht geeft.

Na verloop van tijd voelde ik steeds sterker dat mijn foto’s, hoewel technisch correct, te voorspelbaar en te gelijk waren. Tot ik op een avond, terwijl ik de ondergaande zon door het raam zag vallen, begreep wat ik miste. Die vlek goudkleurig licht op de muur, die het gezicht van het model zacht vormgaf, was alles waar ik naar zocht – en alles wat ik tot dan toe had genegeerd.

Dat was het keerpunt. Ik begreep dat ik niet langer bang hoefde te zijn voor daglicht – ik kon het namaken, simuleren, ontwerpen. Dankzij verschillende flitsmodifiers en de flexibiliteit van kunstlicht kon ik precies hetzelfde lichtkarakter bereiken dat ik eerder uitsluitend met natuurlijk zonlicht associeerde.

Zo begon mijn weg naar meer bewustzijn. Ik begon niet alleen te leren hoe ik kunstlicht moest gebruiken, maar vooral hoe ik licht kon aanvoelen. Werken met kunstlicht opende nieuwe mogelijkheden voor mij. Het was niet langer alleen flits voor effect – het werd een bewuste simulatie van zonlicht, met volledige controle over zachtheid, richting en kleur.

Flits geeft mij kracht en precisie. LED-licht daarentegen biedt subtiliteit en observatie. Vandaag weet ik dat alleen het bewuste gebruik van beide lichtbronnen mij in staat stelt om met precisie en intentie de magische sfeer van natuurlijk licht te reproduceren – iets wat ooit volledig onbereikbaar leek.

Samenvattend heb ik door de jaren heen geleerd dat ik niet hoef te kiezen tussen natuur en techniek. Ik heb ervaren dat ik het licht kan creëren dat ik wil, door gebruik te maken van het volledige arsenaal aan tools.

In mijn dagelijkse werk vertrouw ik op het GlareOne-systeem. Het is apparatuur die mij alles biedt: degelijkheid, consistentie, flexibiliteit en betrouwbaarheid – of ik nu een dramatisch portret in de studio maak of een zachte, natuurlijke look in daglicht.

Licht in de praktijk – wanneer flits, wanneer LED?

Voordat ik concrete voorbeelden laat zien van mijn werk met verschillende soorten verlichting, is het de moeite waard om even stil te staan bij een paar fundamentele vragen: wanneer kies je voor flits, wanneer voor LED-licht, en wat zijn nu eigenlijk de verschillen?

In het dagelijkse werk van een fotograaf mag de keuze van de lichtbron niet willekeurig zijn. Het is niet alleen een technische kwestie, maar een beslissing die de sfeer van het beeld beïnvloedt, de manier waarop het verhaal wordt verteld en de relatie die je opbouwt met de persoon aan de andere kant van de lens. Daarom stel ik mezelf vandaag niet langer de vraag “LED of flits?”, maar eerder: “Welk licht brengt het beste over wat ik de kijker wil vertellen?”

Zowel de studioflitsers als de continue LED-lampen van GlareOne hebben hun eigen unieke eigenschappen. Elk werkt het best in andere situaties en elk kan even effectief zijn, mits bewust gebruikt. Soms kies ik voor één van de twee, en soms combineer ik ze.

Wanneer kies ik voor flits?

Flitslicht staat voor mij synoniem aan volledige controle en kracht. Ik gebruik het het vaakst wanneer:

ik in de studio werk en voorspelbaarheid nodig heb – elke serie beelden ziet er hetzelfde uit, elke belichting is identiek,
ik op locatie de lichtomstandigheden moet beheersen en kunstlicht toevoeg om mijn foto’s te laten opvallen,
ik een krachtig, grafisch portret wil creëren met sterke scheiding van de achtergrond, dramatische schaduwen of nauwkeurig tegenlicht,
ik veel flitsvermogen nodig heb, bijvoorbeeld in mode-, beauty- en packshotfotografie of bij reclamecampagnes waarbij ik grote lichtmodifiers gebruik.

Bij het werken met GlareOne flitsers waardeer ik vooral:

de herhaalbaarheid van de flits, essentieel bij catalogus- en commerciële fotografie,
volledige compatibiliteit met lichtmodifiers – van standaard softboxen tot nauwkeurige reflectoren en grids, dankzij de universele Bowens-mount,
hoge lichtkwaliteit met een neutrale kleur en een kleurtemperatuur van 5500 K,
betrouwbaarheid,
een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding.

Nadelen van flits?

Flits vereist meer voorbereiding, synchronisatie en verbeeldingskracht. Je ziet het licht niet “live” – je moet het resultaat voorspellen voordat je de sluiter indrukt. Voor beginners kan dit een drempel zijn, maar het is ook een geweldige leerschool en op de lange termijn een betere manier om licht echt te begrijpen en te beheersen.

Wanneer kies ik voor LED-verlichting?

Continu licht is voor mij een intuïtief en natuurlijk hulpmiddel dat zorgt voor een soepele workflow. Ik gebruik het het liefst wanneer:

ik een rustige en comfortabele sfeer op de set wil creëren, vooral bij het werken met mensen die zich onzeker voelen voor de camera. Het ontbreken van flits maakt de sessie zachter en zorgt ervoor dat de klant of het model zich meer op zijn gemak voelt,
ik lifestyle- of portretsessies doe die natuurlijk en “zacht” moeten ogen – LED-licht maakt het mogelijk een sfeer te bouwen die sterk lijkt op daglicht,
ik fotografie combineer met video – bij branding shoots of backstage-opnames, waar consistente belichting in beide formats belangrijk is,
ik snel wil werken – het licht brandt continu, waardoor ik het effect direct zie en het creatieve proces versnelt,
sommige GlareOne lampen een instelbare kleurtemperatuur van 2700–6500 K hebben, waardoor Lee-gels niet nodig zijn.

Bij het werken met GlareOne LED-verlichting waardeer ik vooral:

directe zichtbaarheid van het effect – ik kan zien hoe het licht zich vormt op het gezicht van het model, in de achtergrond en in de ruimte,
vloeiende regeling van intensiteit en kleurtemperatuur – ideaal om bestaand licht te matchen of gericht een sfeer te creëren (bijvoorbeeld richting golden hour),
hoge CRI – zeer natuurgetrouwe kleurweergave, essentieel bij beauty-, product- en gestileerde fotografie,
mobiliteit en stille werking – perfect voor gebruik bij klanten thuis, op filmsets of bij hybride foto/video-producties.

Nadelen van LED-licht?

Zeker – ondanks hun efficiëntie zijn LED’s minder krachtig dan flitslicht. Het is niet mogelijk om snelle bewegingen te bevriezen, wat een beperking kan zijn bij actie- of sportfotografie. Ook is het lastiger om zeer dramatische schaduwen te creëren zonder grote lichtmodifiers of volledige controle over de omgeving. Maar juist deze beperkingen leren je aandachtig te werken en licht stap voor stap op te bouwen.

Licht in actie – praktische voorbeelden van de set

Elke sessie vertelt een ander verhaal. Soms draait het om krachtige expressie en grafische vorm, soms om subtiele lichtvertelling. Het belangrijkste is dat ik dankzij GlareOne bewust de juiste oplossing kan kiezen voor elke situatie.

Voorbeeld 1 – flitslicht in brandingfotografie

Foto: Piotr Werner, Jurek – Studio Kolor, Krakau

Tijdens zakelijke sessies en brandingportretten die ik in de studio maak, werk ik meestal met flitslicht. Ik gebruik één hoofdflitser GlareOne Vega 400, meestal in combinatie met een grote PRO octabox van 100 cm, en een tweede identieke flitser als invullicht met een softbox van 60×90 cm. Dit geeft mij zacht licht – ideaal voor gezichtsmodellering en een duidelijke scheiding van de achtergrond. Wanneer ik de achtergrond wil verlichten of tegenlicht wil toevoegen, gebruik ik extra flitsers met geschikte lichtmodifiers.

Waarom flits? Omdat ik volledige controle heb over elk aspect van het beeld. Niets verrast me. Elke fotoserie is consistent, wat bij zakelijke studiosessies van cruciaal belang is.

De bovenstaande foto is gemaakt met een clamshell-lichtopstelling, die duidelijk zichtbaar is op de onderstaande afbeelding. Wat hier vooral belangrijk is, is het lichtvermogen.

Het bovenlicht fungeert als hoofdlicht en is sterker, terwijl het onderlicht dient als invullicht. Het vermogen wordt afgestemd op het hoofdlicht—meestal ongeveer de helft of iets meer.

Konstantyn – Studio Unique, Krakau

Hetzelfde lichtschema kan uiteraard ook worden toegepast in commerciële fotografie. De lichtmodifiers – vooral het hoofdlicht – pas ik aan afhankelijk van het gewenste effect. Op de onderstaande foto heb ik een GlareOne Orb 150 White paraplu gebruikt in plaats van een softbox, om een nog zachter licht te verkrijgen dat tevens de achtergrond achter het model verlichtte.

Voorbeeld 2 – LED-licht bij brandingfotografie op locatie

Tijdens zakelijke sessies en brandingportretten die ik bij klanten op locatie uitvoer, kies ik steeds vaker voor continu licht van GlareOne. De ruimtes waarin ik werk verschillen sterk – kleine kantoren, smalle vergaderruimtes of kamers zonder ramen. In zulke omstandigheden werkt continu licht uitstekend. Het is stil en, het belangrijkste, het brandt continu, waardoor ik direct kan reageren op veranderingen en het licht nauwkeurig kan aanpassen aan de situatie. Bovendien is het in kleine ruimtes veel eenvoudiger om controle over het licht te houden dan bij flitslicht.

Voor dit soort sessies gebruik ik meestal vier GlareOne-lampen: twee LED 300 BiColor D-units en twee LED 160 BiColor D-units, gecombineerd met een PRO softbox van 100 cm, een 60×90 cm softbox en twee meegeleverde reflectoren. De lichtopstelling is identiek aan die van eerder: hoofdlicht en invullicht. Dit zorgt voor zacht, natuurlijk licht dat het gezicht mooi modelleert. Dankzij de instelbare kleurtemperatuur kan ik bovendien eenvoudig het omgevingslicht balanceren met het LED-licht, zonder gebruik van kleurfilters. De twee extra lampen gebruik ik als achtergrondverlichting of als invullicht, gereflecteerd via het plafond.

Bij sessies op locatie geven LED-lampen mij meer controle over het licht dan flitsers. Ik zie het effect direct en kan meteen bijsturen, wat de werktijd aanzienlijk verkort en de stress bij de geportretteerde persoon vermindert.

Voorbeeld 3 – flitslicht op locatie

Foto: Piotr Werner, Model: Magda Frost, Sopot 2025

Tijdens een van de sessies die plaatsvonden in het kader van de workshops tijdens het ŚwiatłoSiła 2025 festival, werkten we met model Magdalena op het strand, vlak voor zonsondergang. Het daglicht was zacht, warm en zeer schilderachtig, maar tegelijkertijd te vlak om een krachtig, driedimensionaal effect te bereiken.

Op dat moment greep ik naar de mobiele flitser GlareOne Botis 200. Dit is een compacte maar zeer krachtige outdoorflitser, die ik eenvoudig op een statief kon monteren en nauwkeurig op het model kon richten, met hulp van Paulina, die assisteerde tijdens de shoot.

Het gebruik van flitslicht stelde me in staat om de belichting van het omgevingslicht te “terug te snijden” – de achtergrond donkerder te maken en tegelijkertijd het onderwerp te verlichten. Hierdoor kreeg de foto meer diepte en dramatiek; het was niet langer slechts een registratie van een moment in mooi licht, maar een volwaardige, bewust gecreëerde scène.

Assistentie: Paulina Szmidtka

De Botis 200 gaf mij niet alleen flitskracht, maar ook volledige controle – ik kon met korte sluitertijden werken, de flitser synchroniseren met de camera en razendsnel instellingen aanpassen. Dit laat zien dat goed gebruikte flits in buitenfotografie de natuurlijkheid niet wegneemt – integendeel. Het geeft het beeld karakter en stuurt het oog van de kijker precies naar waar wij dat willen.

TIP – Wat voor mij heel belangrijk is bij het gebruik van flits, is het samensmelten van daglicht en flitslicht op zo’n manier dat de kijker niet eens vermoedt dat er kunstlicht is gebruikt om de scène te creëren. In mijn buitenfotografie is flits slechts een subtiel accent dat het verschil maakt. Ik raad sterk aan om de behind-the-scenes van Annie Leibovitz’ fotoshoots te bekijken.

Voorbeeld 4 – verlichting in combinatie met daglicht

Foto: Piotr Werner, Modellen: Jana en Ania

Tijdens fotografieworkshops in Legnica (Studio Kominka 22) werkten we in een ruime, maar sterk door de zon verlichte ruimte met grote ramen. Het daglicht viel intens van één kant binnen, wat zorgde voor een hoog contrast en overbelichte delen op de gezichten van de modellen. In plaats van het licht tegen te houden of te beperken, besloot ik het bewust te balanceren door de andere kant van het kader op te vullen met continu LED-licht.

Ik gebruikte twee GlareOne LED 300 Bi-Color D lampen met gemonteerde standaard reflectoren. Ik plaatste ze aan weerszijden van de ruimte en richtte het licht naar het plafond, zodat het zacht gereflecteerde licht de ruimte vulde en de schaduwen in balans bracht. Dankzij deze techniek was het licht niet direct of hard – het werkte als natuurlijk gereflecteerd licht dat de modellen zacht omhulde. Hierdoor kon ik de belichting van de camera correct afstemmen op het daglicht en het beeld correct vastleggen.

Foto: Piotr Werner, Modellen: Jana en Ania

De mogelijkheid om de kleurtemperatuur aan te passen binnen het bereik van 2700–6500 K stelde mij in staat de witbalans perfect af te stemmen op het daglicht dat door de ramen naar binnen viel, wat uiteindelijk resulteerde in een zeer natuurlijke en consistente uitstraling. De hele scène leek volledig verlicht door natuurlijk licht, maar met volledige controle over hoe het licht zich in het kader vormde. Deze combinatie van kunstlicht en daglicht bleek een ideale oplossing: het zorgde niet alleen voor een gelijkmatige belichting, maar gaf de foto’s ook lichtheid en ruimtelijkheid. De modellen voelden zich op hun gemak, de werksfeer was comfortabel, en het is het vermelden waard dat we met meer dan 20 personen aanwezig waren.

Voorbeeld 5 – creatieve verlichting in de fotostudio

Foto: Piotr Werner, Model: Julia Korzeniowska

Tijdens de lancering van de nieuwe optische snoot van GlareOne besloten we een fotosessie te realiseren en videomateriaal op te nemen (te bekijken op YouTube – GlareOneTV) in Studio Unique in Krakau. Ik koos voor een volledig LED-lichtopstelling, die mij niet alleen flexibiliteit gaf, maar ook volledige controle over het licht in een lastige ruimte, waar de optische snoots zeer nauwkeurig moesten worden gepositioneerd. Ik gebruikte vijf LED-lampen, zo opgesteld dat er licht met verschillende karaktereigenschappen en diepte ontstond.

Twee van de lampen – GlareOne LED 300 Bi-Color D – werden ingezet als invullicht. Deze voorzag ik van PRO-softboxen met een diameter van 100 cm. Hun taak was om de ruimte subtiel te verlichten en een zachte basis te creëren die schaduwen verzachtte en zorgde voor een gelijkmatige, esthetische belichting.

Als hoofdlicht gebruikte ik drie GlareOne-lampen met verschillende vermogens, uitgerust met optische snoots met verwisselbare optiek. Hiermee kon ik het licht zeer precies richten op het gezicht van het model en zo gelaatstrekken, huidstructuur, de styling en geselecteerde delen van de cyclorama accentueren. De snoots zorgden voor geconcentreerd, hard licht met een filmisch karakter, wat perfect samenging met de donkere achtergrond en de rauwe studiosfeer.

Foto: Piotr Werner, Model: Julia Korzeniowska

Deze opstelling stelde mij in staat om zachtheid te combineren met contrast, controle met natuurlijkheid, en een sfeer te creëren die het model diepte en een uniek karakter gaf. De LED-lampen van GlareOne presteerden hier uitstekend – ze werkten stil, stabiel en leverden precies het beeld dat ik vooraf had gepland.

Voorbeeld 6 – filmische belichting

Tijdens een fotosessie op locatie bij Foto Foka werkte ik met model Ola Dębska en maakte ik analoog beeldmateriaal op Kodak Portra 400 film. Mijn doel was om een filmisch karakter te bereiken – niet alleen door de keuze van apparatuur en styling, maar vooral door het licht, dat de foto’s sfeer en authenticiteit moest geven.

Foto: Piotr Werner, Model: Ola Dębska

Ik besloot gebruik te maken van praktisch licht – een vloerlamp die daadwerkelijk in beeld te zien was. Die bepaalde de toon van de hele scène. Als aanvulling gebruikte ik achter het model kunstlicht in de vorm van een GlareOne LED 300 Bi-Color D, met als taak het model subtiel te accentueren zonder het realisme van de scène te verstoren. Het kunstlicht vulde de ruimte, verzachtte de schaduwen en completeerde het licht van de vloerlamp.

Het behouden van een consistente kleurtemperatuur was essentieel, daarom maakte ik gebruik van de instelbare kleurtemperatuur van de LED-lamp om deze perfect af te stemmen op het licht van de gloeilamp. Het geheel resulteerde in een licht nostalgische, zachte sfeer met een subtiele filmkorrel – een effect dat moeilijk te bereiken zou zijn geweest met alleen flitslicht.

Deze combinatie van praktisch en kunstlicht stelde me niet alleen in staat om het karakter van de locatie te behouden, maar ook om het visuele verhaal te versterken. Het licht kon subtiel worden gevormd zonder het kader te domineren, terwijl de belangrijkste elementen werden benadrukt en ik analoog kon fotograferen.

Conclusie – bewuste lichtkeuze als middel om verhalen te vertellen

Mijn reis als fotograaf begon met angst voor daglicht en blind vertrouwen in flitslicht. In de loop der tijd heb ik geleerd dat elke lichtbron zijn eigen taal, mogelijkheden en beperkingen heeft. De sleutel is niet de keuze tussen LED of flits, maar het bewustzijn van wat elk type licht kan toevoegen aan het verhaal dat ik de kijker wil vertellen.

Vandaag ben ik niet meer bang om te experimenteren. Ik gebruik flits bewust wanneer ik volledige controle over het beeld nodig heb, maar grijp net zo graag naar LED-verlichting wanneer ik streef naar natuurlijkheid, narratie en een zachte, observeerbare lichtkwaliteit.

In mijn dagelijkse werk is het de flexibiliteit en betrouwbaarheid van het GlareOne-systeem die mij creatieve vrijheid geven – of ik nu in de studio werk, op locatie of in kleine ruimtes bij de klant. Dankzij de vele lichtmodifiers, instelmogelijkheden en hoge bouwkwaliteit kan ik me richten op wat echt telt: het creëren van beelden die emotie overbrengen.

Als ik je één gedachte mag meegeven na het lezen van dit artikel, dan is het deze:
Licht is geen techniek – het is een taal.
Het is aan jou hoe goed je leert die te spreken.

Piotr Werner

Piotr Werner is fotograaf sinds 2010, het moment waarop de camera een onafscheidelijk onderdeel van zijn dagelijks leven werd. Hij is gespecialiseerd in mode- en portretfotografie, maar heeft daarnaast een sterke passie voor het creëren van campagnes en het werken met mensen, licht en emotie. Fotografie is voor Piotr meer dan een beroep – het is een manier van kijken naar de wereld. Hij waardeert beelden met karakter, die verhalen vertellen en met licht spelen als met muziek.

In zijn dagelijkse werk is hij trotse ambassadeur van merken die hij oprecht respecteert: Leica Camera Poland, GlareOne, Voigtländer, Calibrite, Sekonic en Newell. Hij geeft fotografieworkshops, doceert retouching en ontmoet regelmatig andere fotografen voor een kop koffie om kennis te delen – iets wat hem veel voldoening geeft.

Hij is auteur van de boeken In the Light of Inspiration en Mastery of Color in Photography. Zijn werk werd onder meer tentoongesteld tijdens Milan Fashion Week en gepubliceerd in tijdschriften zoals British Vogue, Digital Photographer Poland en andere gerenommeerde titels. In 2024 ontving hij de titel Photographer of the Year in de categorie Fashion – Beauty bij de Refocus Awards. Zijn grootste vreugde haalt hij echter uit het feit dat hij nog altijd met liefde fotografeert.

Lees meer artikelen

Inspiraties